مهندسی خودرو
(به انگلیسی: Automotive engineering) بعنوان مادر کلیه رشتههای منشعب از مهندسی مکانیک شناخته میشود زیرا مهندسی مکانیک با صنعت خودرو آغاز گردید و مکانیزمها و تکنیکهای و تجربیات حاصل از آن در بخشهای دیگر بکار گرفته شد.این رشته در کشورهای پیشرفته تا سطح دکترا و در شاخههای گوناگون توسعه یافتهاست.
اتومبیل را شخص بخصوصی اختراع نکرد بلکه این وسیله بتدریج تکامل یافت و به شکل امروزی در آمد.اتومبیلهای اولیه شبیه درشکه بود و با نیروی بخار به حرکت در میآمد. آغاز زندگی و پیدایش خودروهای موتوری به سال ۱۷۶۹ میلادی باز میگردد، هنگامی که مهندس نظامی فرانسوی، نیکولاس ژوزف کاگنوت، یک سه چرخه بخار را برای کشیدن و حمل و نقل قطعات توپ میسازد. پس از گذشت چند سال از آن تاریخ یک مدل بهتر ساخته میشود. در اثر برخورد آن با دیوار سبب رخ دادن نخستین پیش آمد رانندگی در تاریخ خودروهای جادهای میگردد. در پی آن در سال ۱۷۸۴ میلادی یک خودرو با موتور بخار توسط مهندس اسکاتلندی جیمز وات ساخته میشود، که از کارایی چندانی برخوردار نبود. در سال ۱۸۰۲ میلادی ریچارد ترویتیک انگلیسی یک واگن بخار را به وجود آورد که فاصلهٔ میان کورنوال و لندن را میپیماید. یک شب به سبب فراموشی ترویتیک در خاموش کردن آتش دیگ بخار، واگن طعمه آتش سوزی شده و از بین میرود. بازار کالسکهها و واگنهای بخار در انگلیس تا سال ۱۸۶۵ میلادی رونق داشت تا اینکه سرانجام رقابت با راه آهن و نیز تصویب قوانین صریح علیه سرعت به عمر این دسته از خودروها پایان میدهد. نخستین سواریهای عملی که موتور بنزینی توان آنها را فراهم میساخت، در سال ۱۸۸۶ میلادی ایجاد شده و سازندگان عمده آن کارل بنز و گوتلیب دایملر میباشند که جدا گانه کارمیکردند
شروع صنایع اتومبیل
نوآوری امیل لواسور
قانون پرچم قرمز
جعبهدنده خورشیدی
فناوریهای پیشرفته
خودروسازان امروزی جهت دستیابی به سطوح بالاتر استانداردهای تعریف شده در زمینههای مختلف از جمله محیط زیست، مصرف سوخت، راحتی سرنشین، پایداری خودرو و مواردی از این قبیل از تکنولوژیهای نوین و پیشرفته در خودروهای خود بهره میجویند. این فناوریها اغلب از دهه 1980 میلادی توسط خودروسازان بزرگ دنیا طراحی، تولید و مورد توسعه قرار گرفته است. اما امروزه تمام خودروسازان دنیا بر موضع استفاده از فناوری پیشرفته در صنعت خودرو متفقالقول هستند. برخی از این تکنولوژی (فناوری)ها عبارتند از: سیستم ترمز ضدقفل، سیستم کنترل کشش، سیستم کنترل پایداری خودرو، سیستم توزیع الکترونیکی نیروی ترمزی، سیستم سوخت رسانی تزریق مستقیم، سیستم کیسه ایمنی هوا، سیستم ترمز کمکی، سیستم مدیریت سوخت و جرقه، سیستم کمربند ایمنی پیشکشنده، سیستم تعلیق هوشمند، سیستم فرمان فعال و موارد بسیار دیگر.
البته باید این را مدنظر داشت که مرز معینی برای فناوری پیشرفته در صنعت خودرو وجود ندارد؛ از اینرو در برخی کتب مرجع دانشگاهی، سیستم جرقه الکترونیکی در زمرۀ فناوریهای پیشرفته محسوب شده و در برخی کتب دیگر سیستم مدیریت سوخت و جرقه جزء فناوریهای پیشرفته محسوب نشده است.
با توجه به رشد چشمگیر دانش و صنعت الکترونیک در سالهای اخیر، امروزه می توان اینگونه بیان نمود که تمام فناوریهای پیشرفته مورد استفاده در خودروها، برای نیل به عملکرد مطلوب، از سیستمهای کنترل الکترونیکی خودرو و یا سیستمهای مکاترونیکی خودرو استفاده میکنند..[
مقاطع تحصیلی
در حال حاضر این رشته تحت دو عنوان در داخل کشور (بسته به دانشگاه محل تحصیل) شناخته میشود:
- مهندسی تکنولوژی مکانیک گرایش خودرو؛ برای دانشجویان دیپلم هنرستان
- مهندسی خودرو؛ برای دانشجویان دیپلم ریاضی
برای تحصیل در این رشته، متقاضیان میتوانند پس از اتمام دوره دبیرستان و پیش دانشگاهی از کنکور سراسری گروه ریاضی و فیزیک اقدام نموده و در صورت قبولی در مقطع کارشناسی پیوسته مشغول به تحصیل شوند.
همچنین دانشآموختگان هنرستانهای فنی و حرفهای و کاردانش میتوانند پس از شرکت در کنکور کاردانی پیوسته، در صورت قبولی در مقطع کاردانی پیوسته مشغول تحصیل شوند. این افراد پس از فارغالتحصیلی میتوانند در کنکور کاردانی به کارشناسی (کارشناسی ناپیوسته) شرکت نموده و به تحصیل ادامه دهند.
برای تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد، محدودیتی برای فارغالتحصیلان سایر گرایشهای مهندسی مکانیک وجود ندارد و حتی دارندگان مدرک کارشناسی سایر رشتهها به جزء مهندسی مکانیک نیز میتوانند در صورت کسب حد نصاب و قبولی در این مقطع ادامه تحصیل دهند.
دانشجویان مقطع دکتری نیز صرفاً از میان دانشآموختگان کارشناسی ارشد رشته مهندسی مکانیک گزینش میشوند.
نکته قابل توجه آنکه در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری، این رشته به سه گرایش تقسیم میشود:
- سیستم محرکه خودرو
- سازه بدنه خودرو
- طراحی سیستمهای تعلیق، ترمز و فرمان
این رشته هماکنون در دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، دانشگاه علم و صنعت ایران، دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه صنعتی سهند، دانشگاه پیام نور، دانشگاه فنی و حرفهای، دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه جامع علمی کاربردیدر مقاطع کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری ارائه میشود.