قیمت سهام در بورس چگونه مشخص می‌شود؟
نظام قیمت‌گذاری در بورس به گونه‌ای طراحی شده است که هیچ کس نمی‌تواند در قیمت‌گذاری دخالت کند؛ به این ترتیب که در بورس افراد نمی‌توانند شخصاً اقدام به خرید و یا فروش سهام بنمایند و این کار باید از طریق کارگزاری‌های بورس و کارگزاران آن انجام شود. کارگزاران افرادی هستند که تحت نظارت سازمان بورس فعالیت می کنند.
ورود به بورس بدین طریق است که، چه فروشندگان و چه خریداران سهام در اولین قدم تقاضای خود را به کارگزاران بورس تحویل می‌دهند. کارگزاران هر روز به جز روزهای پنج‌شنبه و ایام تعطیل از ساعت 9 صبح الی 12 ظهر در تالار بورس حاضر شده و تمامی تقاضاهای خرید و فروش را وارد سیستم معاملات می‌کنند. پس از وارد شدن لیست تقاضاها در سیستم معاملات، تقاضاها در دو صف؛ صف خرید و صف فروش، براساس قیمت و زمان ورود، اولویت‌بندی می‌شود. این سیستم به گونه‌ای طراحی شده است که قیمت‌هایی را که برای فروش ارزان‌تر است و تقاضاهای خریدی را که قیمت بالاتری دارند در ردیف اول قرار می‌دهد. بدین ترتیب هر کس که به ارزان‌ترین قیمت بفروشد در اول صف فروش و هر کس که به گران‌ترین قیمت بخرد در اول صف خرید قرار می‌گیرد و بنابراین قبل از دیگران معامله خواهد کرد. البته در صورتی که دو تقاضا با یک قیمت وارد سیستم شود، سیستم اولویت را به تقاضایی می‌دهد که زودتر وارد سیستم معاملات شده باشد. این عملکرد سیستم بیانگر آن است که روند معاملات و قیمت سهام براساس عرضه و تقاضا مشخص می‌شود و امکان دخالت افراد در آن وجود ندارد.
چرا در بورس سرمایه‌گذاری کنیم؟
سرمایه‌گذاران در هر کجا که سرمایه‌گذاری می‌کنند علاوه بر این که به دنبال کسب سود هستند، در انتخاب نوع سرمایه‌گذاری نیز به دنبال جایی می‌گردند که سود بیشتری بدهد، مورد اطمینان و قانونی باشد، هر زمان که بخواهند بتوانند از وضعیت سرمایه‌گذاری خود مطلع شوند، هر وقت که بخواهند بتوانند سرمایه‌ی خود را نقد کنند و... برخی نیز علاوه بر این، معیارهای متعالی‌تری دارند. به عنوان مثال، به دنبال سرمایه‌گذاری در کاری هستند که علاوه بر خودشان، جامعه نیز از آن بهره‌مند شود. مثلاً ایجاد اشتغال بکند و... بورس از جمله مراکزی است که جمیع این ویژگی‌ها را داراست.پس سرمایه‌گذاری در بورس نه تنها برای سرمایه‌گذاران و سرمایه‌پذیران سودمند است بلکه برای کل جامعه نیز فواید قابل توجهی دارد.
فواید بورس برای سرمایه‌گذاران
1. درآمد
مهم‌ترین هدف هر فرد از سرمایه‌گذاری کسب درآمد است. سرمایه‌گذاری در بورس می‌تواند از دو راه این خواسته را محقق سازد. نخست از طریق پرداخت سود ناشی از فعالیت کارخانه‌ها و شرکت‌ها؛ بدین ترتیب که، کارخانه‌ها یا شرکت‌هایی که سهامشان در بورس عرضه شده است بخشی از سودی را که از فروش کالاها و خدماتشان حاصل می‌شود بین سهامداران تقسیم می‌کنند. بدین ترتیب کسانی که با خرید سهام شرکت‌ها و یا کارخانه‌های بورسی در این مراکز شریک شده‌اند از این طریق کسب درآمد می‌کنند. راه دوم کسب درآمد سهامداران بورس، ناشی از فعالیت‌های مفید و مؤثر مدیران شرکت‌های مربوطه است که باعث افزایش قیمت سهام شرکت‌ها می‌شود که این به معنی افزوده‌شدن بر دارایی سهامداران است.
2. قابلیت نقدشوندگی
کسانی که در بورس سرمایه‌گذاری می‌کنند اگر به پولشان نیاز پیدا کنند بسیار سریع‌تر از بسیاری از سرمایه‌گذاری‌های دیگر می‌توانند سهام خود را به پول نقد تبدیل کنند. برای این کار کافی است به اولین کارگزار بورس مراجعه نمایند و فرم تقاضای فروش سهامشان را تحویل دهند. سهولت فروش سهام طوری است که حتی در سخت‌ترین شرایط هم، درصورتی که فرد سهام خود را اندکی کم‌تر از قیمت روز بازار ارائه نماید، در کم‌ترین زمان سرمایه‌اش نقد خواهد شد. این در حالی است که بسیاری از سرمایه‌گذاری‌های دیگر فاقد این ویژگی می‌باشند. به عنوان مثال، فرض کنید فردی در خرید ماشین، زمین یا منزل مسکونی سرمایه‌گذاری کرده و حالا نیازمند پول شده است. روشن است که تبدیل هر یک از موارد ذکر شده به پول نقد به مراتب مشکل‌تر از فروش سهام شرکت‌های بورسی خواهد بود.
3. مشارکت در تصمیم‌گیری‌ها
تصمیم‌گیری برای اداره‌ی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس با نظر صاحبان سرمایه انجام می‌پذیرد. افرادی که سهام شرکت‌های بورسی را خریداری می‌کنند مطابق قانون می‌توانند در مجامع شرکت مربوطه حضور پیدا کنند و با شنیدن گزارش فعالیت‌ها از گردش کار شرکت آگاه شوند و همچنین با حق رأی خود نسبت به انتخاب هیئت مدیره، طرح‌های مورد نظر و میزان سود تقسیمی به سهامداران شرکت اظهارنظر نمایند. این مزیت شرکت‌های بورسی سبب شده است که سهامداران بتوانند هم از فعالیت‌های شرکت آگاه شوند و هم در تصمیم‌گیری‌ها مشارکت داشته باشند.
4. اطمینان از مکان سرمایه‌گذاری
بورس مکانی بسیار امن برای سرمایه‌گذاری است. برای اثبات این مدعا کافی است به قانون حاکم بر بورس توجه کنیم. بورس براساس قانون بازار اوراق بهادار تأسیس شده است و مطابق آن فعالیت می‌کند. در قانون علاوه بر این که کلیه‌ی فعالیت‌های بورس مشخص شده است و هر نوع فعالیتی با اخذ مجوز قانونی صورت می‌گیرد یک نهاد ناظر به نام "سازمان بورس" نیز در نظر گرفته شده تا بر تمامی فعالیت‌هایی که انجام می‌شود نظارت کند. نکته‌ی دیگر این که شرکت‌های بورسی براساس قانون موظف‌اند اطلاعات مجاز مربوط به خود را به طور مرتب در اختیار خریداران و فروشندگان قرار دهند. این کار باعث شفاف شدن بازار می‌شود و بدین ترتیب هر کس که اطلاعات لازم را برای خرید و فروش در اختیار داشته باشد می‌تواند با اطمینان اقدام به معامله کند. نتیجه این که، قانون حاکم بر بورس و سازوکارهای پیش‌بینی شده مکانی مطمئن برای سرمایه‌گذاری فراهم آورده است.
چگونه می‌توان در بورس سرمایه‌گذاری کرد؟
انجام هر فعالیتی تابع آداب و مقرراتی است. سرمایه‌گذاری در بورس نیز تابع مقررات و آداب خاص خود است. اولین کاری که برای سرمایه‌گذاری در بورس باید انجام داد گرفتن "کد معاملاتی" است. این کد به منظور راحت‌تر شدن و سرعت یافتن بیشتر کار به افراد داده می‌شود؛ همان طور که بانک به مشتری خود شماره حسابی می‌دهد که مشتری با آن شماره شناخته می‌شود. بنابراین، سیستم معاملاتی بورس افراد را به وسیله‌ی کد معاملاتی آنها شناسایی می‌کند. برای گرفتن کد معاملاتی، فرد می‌تواند با مراجعه به یکی از کارگزاری‌ها و ارایه‌ی فتوکپی شناسنامه یا کارت ملی خود کد مربوط به خود را دریافت دارد. کد معاملاتی شامل سه حرف اول نام‌خانوادگی به همراه یک عدد ثابت می‌باشد. به عنوان مثال، کد معاملاتی کسی که نام‌خانوادگی او فخرآبادی است می‌تواند "فخر 00101" باشد.
